#healthyliving, ცხიმები

რატომ უნდა მავერიდოთ მზესუმზირის ზეთს?

რაში მდგომარეობს მზესუმზირის ზეთის და ზეითუნის ზეთის პრინციპული განსხვავება და რატომ უნდა მავერიდოთ მზესუმზირის ზეთს?

ამის გასაგებად საჭიროა განვიხილოთ ცოტაოდენი თეორია.
ყველა მცენარეული ზეთი შეიცავს ცხიმმჟავებს, მათი სარგებელი, როგორც საკვები პროდუქტის დამოკიდებულია ცხიმმჟავების თანაფარდობაზე.
ანსხვავებენ ცხიმმჟავებს ომეგა-3, ომეგა-6, ომეგა-9 კლასის უჯერი ცხიმმჟავები, და ასევე ნაჯერი ცხიმმჟავები, რომლებსაც შეიცავენ ცხოველური წარმოშობის პროდუქტები, ასევე, ქოქოსის, პალმის და კაკაოს კარაქები.

ჩვენ განვიხილავთ ორ ყველაზე პოპულარულ ზეთს – ზეითუნის და მზესუმზირის.

მზესუმზირის ზეთი შეიცავს რეკორდულ 72% ომეგა-6 კლასის ცხიმმჟავებს, ზეითუნის ზეთი კი შეიცავს 12%.

მნიშვნელოვანია! საჭიროა ვიცოდეთ, რომ ომეგა 6-ის maxresdefaultგადაჭარბებულმა მოხმარებამ შეიძლება გამოიწვიოს სისხლძარღვების შევიწროება, ბრონქების შემცირება და არტერიული წნევის ზრდა . ომეგა-6 ცხიმები მავნებელია კიბოს დაავადებისას, ასთმისას, იმუნური სისტემის დაქვეითებისას და ანთებითი პროცესების დროს, რადგან ჭარბი ოდენობის შემთხვევაში იწვევენ ანთების და სიმსივნის პროვოცირებას. ქალები ომეგა-6 მაღალი დონის შემცველობისას უჩივიან მენსტრუალურ ტკივილებს, პოლიპებს და ენდომეტრიოზს.

 ომეგა-6 ფასდაუდებელი ეფექტი აქვს ართრიტის, დიაბეტის, გაფანტული სკლეროზის და კანის დაავადებებისას.

ომეგა-6: ომეგა-3 ბალანსი

 პრობლემა იმაში მდგომარეობს, რომ ომეგა-6 სასწაულის მქონე თვისებები ვლინება მხოლოდ ომეგა-3 სწორად ორგანიზებულ თანაფარდოსთან ერთად. ექიმებმა გამოიყვანეს ამ მჟავების ოპტიმალური ბალანსი – 4:1.
დღევანდელ დღეს ძალიან ცოტა ადამიანი იკვებება რაციონალურად და სწორად. სწრაფი კვების ობიექტები ყოველ ნაბიჯზე, საკვები დანამატების სიჭარბე, კალორიული საკვები ხდის ომეგა-6 ცხიმებს უფრო ხელმისაწვდომს. დათვლილია, რომ სასარგებლო ცხიმმჟავების თანაფარდობა ჩვენს ორგანიზმში 20:1, ანუ ომეგა-6 ოდენობა 20ჯერ მეტად აღემატება ომეგა-3 ოდენობას.
ომეგა-3 შეუძლია აღმოფრხვას მავნე ცხიმმჟავების ყველა ნეგატიური შედეგი და გაანეიტრალოს მათი დაჟანგვის პროდუქტები ადამიანის ორგანიზმში(თავისუფალი რადიკალები).

ომეგა-3 წყაროები:

ომეგა-3 ჯგუფის ლინოლენის მჟავის ALA ყველაზე დიდი კონცენტრაცია, თევზის ქონის გარდა, გვხვდება შემდეგ ზეთებში :
* სელის ზეთში— 44%
* ბამბის ზეთში — 44%
* ზაფრანის ზეთში – 38 %
* კედრის ზეთში – 28 %

 მნიშვნელოვანია!!! მცენარეული ზეთები არ წარმოადგენენ ომეგა-3 სრულყოფილ წყაროს. მცენარეულ წყაროებში არის წარმოდგენილი მხოლოდ ლინოლენის მჟავა ALA, ომეგა-3 ჯგუფის ერთ ერთი შეუცვლელი მჟავა.

უჯერი ცხიმები. ომეგა-3 და ომეგა-6: თქვენი ჯანმრთელობის და დღეგრძელობის საწინდარი

 სასურველია შევზღუდოთ ზეთების მოხმარება, რომლებიც შეიცავენ ომეგა-6 (მზესუმზირის, სიმინდის), და შევაჩეროთ არჩევანი ზეითუნის ზეთზე, სადაც ნეიტრალური ომეგა-9 ცხომმჟავების მაღალი შემცველობაა.

 ზეითუნის ზეთი ლიდერია ომეგა-9 კლასის ამინომჟავების (ოლეინის მჟავა) შემცველობით, 55%-დან 85%-მდე (გააჩნია სორტს), რომლებიც წარმოადგენენ ბუნებრივ ანტიოქსიდანტებს.14716255_651481171695940_57505905399935538_n

ეს ცხიმმჟავა ძალიან სასარგებლოა ორგანიზმისთვის, იგი ხელს უწყობს მონელების პროცესს და ხდის ზეითუნის ზეთს დიეტურ პროდუქტად.
 ზეითუნის ზეთი ამცირებს შაქრის დიაბეტის 2ტიპის რისკის განვითარებას, რადგან ზრდის უჯრედების მგრძნობელობას ინსულინის მიმართ.
ზეითუნის ზეთი ხელს უშლის ათეროსკლეროზის განვითრებას ნივთიერებების დახმარებით, რომლებიც იცავენ უჯრედებს დამჟავებისგან და ხელს უწყობენ «ცუდი» ქოლესტერინის გამოდევნას.
 ზეითუნის ზეთი ამაგრებს ძვლის ქსოვილებს, ხელს უშლის დაბერებით პროცესებს და გულ-სისხლძარღვთა დააავადებების განვითარებას, ახშობს ანთებით პროცესებს და აუმჯობოსებს მხედველობას.

გამოკვლევაზე დაყრდნობით, რომელიც ჩაატარა Leicester School of Pharmacy-მ მონტფორტის უნივერსიტეტში ლაიკასტერში, დიდი ბრიტანეთი, პროფესორი მარტინ გრუტველდი მივიდა დასკვნამდე, რომ 180 გრადუსამდე გათბობისას ზეთები, რომლებიც მდიდარია პოლიუჯერი ცხიმმჟავებით, როგორიცაა მზესუმზირის ზეთი, სიმინდის ზეთი, გამოყოფენ კანცეროგენული ნივთიერებების, ალდეჰიდების მაღალ დონეს. ამ ალდეჰიდების მოხმარებისას ან თუნდაც შესუნთქვისას ჩნდება გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების და კიბოს განვითარების რისკი.

სხვა მცენარეული ზეთებისგან განსხვავებით ზეითუნის ზეთი ომეგა-9 მაღალი კონცენტრაციის გამო, არ არის სწრაფჟანგვადი, გახურებისას მას აქვს სტაბილური სტრუქტურა, გააჩნია შეწვის მაღალი ტემპერატურა, და შეიძლება იქნას გამოყენებული საკვების მომზადებისას ნაკლები რისკებით.

 ომეგა-6, რომელსაც შეიცავს მზესუმზირის ზეთი, უდავოდ გააჩნია სასარგებლო თვისებები, მაგრამ მისი ზომიერი გამოყენებისას სალათების შესაკმაზად. იმ ფაქტის გათვალისწინებით, რომ მზესუმზირის ზეთს ყველაზე ხშირად ხმარობენ საკვების შეწვისას, უნდა ავღნიშნოთ მისი სიჭარბე ადამიანის რაციონში, და მისი მავნე ზემოქმედებები.

 

ხმელთაშუა ზღვის დიეტა

იმის მიუხედავად, რომ ტერმინი «ხმელთაშუა ზღვის დიეტა» ცოტახნის წინ გახდა ცნობილი, კვების ეს მოდელი, პირიქით, არის ძალიან ძველი, გამოიყენება სამხრეთ იტალიასა და საბერძნეთის ნაწილის მოსახლეობის მიერ, ესპანეთსა და მაროკოში. პროფესორი ანსელ კეისი – ამერიკელი ფიზიოლოგი და ნუტრიციოლოგი, რომელმაც იცხოვრა 101 წელი და შექმნა „K რაციონი“ ჩაატარა კვლევა კვებითი შედარების საფუძველზე 12 ათასს ადამიანს შორის, რომლებიც იყვნენ 49-დან – 59 წლამდე, მცხოვრები შვიდ სხვადასხვა ქვეყანაში (ფინეთი, იაპონია, საბერძნეთი, იტალია, ჰოლანდია, ამერიკა, იუგოსლავია). შედეგებმა აჩვენა, რომ სიკვდილიანობა ინფარქტისგან ხმელთაშუა ზღვის ქვეყნებში გაცილებით დაბალია, ვიდრე სხვა ქვეყნებში, მაგალითად ფინეთში, სადაც კვება ნაჯერი ცხიმებით არის სავსე ( კარაქი, ქონი, წითელი ხორცი, რძე და რძის პროდუქტები).

 საჭმლის შეწვისას და მომზადებისას ზეითუნის ზეთი უფრო მისაღებია, ვიდრე მზესუმზირის. ამისთვის ჯობია ავირჩიოთ Extra Light Olive Oil, ანუ რაფინირებული ზეთი, რომელიც არ შეიცავს მინარევებს. Extra Virgin Olive Oil, ანუ პირველი სორტის ცივად დაპრესილი ზეთი ცხელი კერძების მოსამზადებლად არ გამოდგება, რადგან მას დნობის დაბალი ტემპერატურა აქვს, მაგრამ იდეალურად გამოდგება მზა კერძების შესაკმაზად.

 ეს ყველაფერი კანონიერად ხდის ზეითუნის ზეთს „თხევად ოქროდ“ და ხმელთაშუა ზღვის სამზარეულოს „დედოფლად“.

 ასევე აღსანიშნავია ის ფაქტი, რაც უფრო მეტია შემადგენლობაში ნაჯერი ცხიმმჟავები, მით უფრო ნაკლებად ის მჟავედება შეწვისას. მაგალითად, იმავე ზემოთაღნიშნულ კვლევაში ყველაზე შესაფერისი ვარიანტი შეწვისთვის იყო კოკოსის კარაქი, მდნარი კარაქი და ღორის ქონი. (Source: http://www.bbc.com/news/magazine-33675975)

10 წესი ორგანიზმში ცხიმების ბალანსისთვის